Chuyện tình cay đắng của 'bà tổ' cải lương Phùng Há với Bạch công tử

 Bạch công tử cùng nghệ sĩ Phùng Há dựng nên gánh hát lớn, đóng góp nhiều cho sân khấu cải lương; tuy nhiên họ chỉ gắn bó với nhau 7 năm rồi rời xa trong cay đắng.

NSND Phùng Há (30/4/1911 – 5/7/2009), tên thật Trương Phụng Hảo, là người Việt gốc Hoa. Bà đến với nghệ thuật cải lương khi 13 tuổi và có nhiều đóng góp cho bộ môn này. Giới nghiên cứu coi bà là một trong những vị tổ của bộ bôn cải lương Việt Nam, cùng với nghệ sĩ Bảy Nam.

NSND Phùng Há - một trong những "bà tổ" của bộ môn cải lương.

Thành công trong sự nghiệp nhưng đường tình duyên của NSND Phùng Há lại nhiều đắng cay và nước mắt. Bà kết hôn lần đầu với Tư Chơi, cũng là nghệ sĩ cải lương. Cuộc hôn nhân chỉ này chỉ kéo dài 2 năm. Khi ly hôn, Phùng Há đang mang bầu con gái đầu lòng. Con ra đời, bà phải gửi cho người thân nuôi dưỡng vì không thể mang bé theo những chuyến đi diễn. Phải tới khi đứa trẻ 10 tuổi, NSND Phùng Há mới đoàn tụ với con gái.

NSND Phùng Há có hơn 80 năm gắn bó với cải lương.

Năm 1929, nghệ sĩ Phùng Há gặp ông Lê Công Phước, con trai cưng của ông Đốc phủ sứ Mỹ Tho – Lê Công Sủng, người giàu có nhất nhì ở Nam Kỳ lúc bấy giờ. Ông Phước là người nổi tiếng ăn chơi. Người bấy giờ gọi ông Bạch công tử để phân biệt với Hắc công tử tiếng tăm lừng lẫy xứ Bạc Liêu. Ông cũng là một trong hai người chủ của gánh hát Phước Cương, nơi quy tụ hàng loạt nghệ sĩ cải lương nổi tiếng thời đó.

Bạch Công Tử rất si mê cô đào Phùng Há. Buổi biểu diễn nào của bà, ông cũng có mặt ở hàng ghế đầu. Khi còn sống, NSND Phùng Há từng chia sẻ, là cô đào nổi tiếng, bà không thiếu người si mê, theo đuổi. Tuy nhiên, bà cảm nhận được tình cảm chân thành cũng như sự tôn trọng của ông Lê Công Phước dành cho mình, cho bộ môn nghệ thuật mà bà đang theo đuổi.

"Bạch công tử" Lê Công Phước và nghệ sĩ Phùng Há.

Sau khi kết hôn với nghệ sĩ Phùng Há, Bạch công tử lập gánh hát Huỳnh Kỳ. Ông để vợ làm bầu gánh khi chỉ mới 18 tuổi. Đây được coi là gánh hát quy mô lớn ở vùng Lục tỉnh Nam Kỳ, quy tụ hàng loạt đào kép nổi tiếng thời bấy giờ như Phùng Há, Ba Vân, Năm Phỉ, Tám Du, Năm Thiên, Ba Đồng, Chín Móm... Ông còn xây dựng thêm một rạp hát cũng tên Huỳnh Kỳ bên cạnh ngôi nhà của mình ở Mỹ Tho.

Vốn giàu có, lại chịu chơi, ông Lê Công Phước không tiếc tiền đầu tư cho gánh hát Huỳnh Kỳ. Thời đó, mọi gánh hát đều đi lại bằng ghe chèo, ông mua hẳn 3 chiếc ghe có gắn máy để chở đoàn đi lưu diễn. Chiếc đầu chở vợ chồng Bạch công tử - Phùng Há, có lầu, phía trước có cột cờ và treo cờ vàng, biểu tượng của gánh hát. Chiếc ghe thứ hai có nhiều phòng, được trang bị bếp ăn, chỗ vệ sinh, chở đào kép. Chiếc thứ ba chở thầy đàn, nhân viên phục vụ và cả một đội bóng.